De zelfrijdende auto in Nederland: van droom tot realiteit?

Roland Berger Strategy verwacht dat de computer de rol van de bestuurder in de toekomst over zal nemen. Vanaf 2025 zou dit in de steden mogen en na 2030 zullen geautomatiseerde auto’s ritten van deur tot deur afwerken.

Toch blijkt uit een onderzoek van Huurautoverzekering.com dat om dit waar te maken er nog heel wat vraagstukken rondom regelgeving, technologie en aansprakelijkheid beantwoord zullen moeten worden. Verschillende deskundigen hebben aangegeven dat Nederlandse kennisinstellingen en de auto industrie veel kennis in huis hebben. Verder geven zij aan dat de infrastructuur veranderingen zal moeten ondergaan en er onderscheid gemaakt zal moeten worden tussen verschillende verkeerssituaties en aansprakelijkheden.

Nederland speelt reeds een grote rol in de ontwikkeling en realisering van de zelfrijdende auto. Auto’s die waarschuwen bij vermoeidheid, wisselen van rijbaan en remmen als de bestuurder te laat is zijn geen uitzondering meer. Tevens is de techniek er al om een volledig autonoom rijdende auto de consumentenmarkt op te brengen. Volgens minister Schultz van Infrastructuur en Milieu laten deze innovaties zien dat de transitiefase al begonnen is en is Nederland de ideale proeftuin voor grootschalige testen met zelfrijdende voertuigen.

Toch blijkt de consument nog niet geheel overtuigd. Er zal dus meer over de voordelen van de zelfrijdende auto gecommuniceerd moeten worden. Zo zullen deze weinig tot geen ongelukken veroorzaken, zullen deze zuiniger rijden en een einde maken aan files. Jelte Timmer, van het Rathenau Instituut, voegt hier aan toe dat de spelers die slim om weten te gaan met de data van de zelfrijdende auto in de komende jaren veel profijt kunnen maken.

Dan bestaat er ook nog het ethisch dilemma dat wanneer een ongeluk onvermijdbaar is, de software een beslissing moet maken en de maatschappij er wellicht niet klaar voor is om zulke beslissingen aan computers over te laten. Balfoort, advocaat bij De Clercq Advocaten, stelt voor dat er onderscheid gemaakt zal moeten worden tussen de situatie waarin een zelfrijdende auto schade veroorzaakt bij een ‘zwakke’ of ‘sterke’ verkeersdeelnemer. In het eerste geval zal de aansprakelijkheid bij de eigenaar van de zelfrijdende auto liggen. In het tweede geval zal per situatie de schuldvraag beantwoord moeten worden. Ook Carlo Brantsen, van automagazine Carros, wijst erop dat de aansprakelijkheid verschillende benaderingen vergt, afhankelijk van de verschillende situaties.

Hoewel gedeeltelijk zelfrijdende auto’s al aan de orde van de dag zijn, lijkt de volledig autonoom rijdende auto nog vooral een toekomstbeeld. Hiervoor zal de daadwerkelijke discussie nog op grotere schaal gevoerd moeten worden, betreffende verschillende aansprakelijkheden, veranderingen in de infrastructuur en opvoeding van consumenten.